Hepatitis B

Ziektebeeld

Het hepatitis B-virus (HBV) is een DNA-virus dat alleen bij de mens voorkomt. Een hepatitis B-infectie veroorzaakt een leverontsteking met geelzucht. Ongeveer 5% van de mensen die een hepatitis B-infectie doormaken ontwikkelt een chronische infectie en blijft besmettelijk. Dat heet dragerschap.

Besmettingsweg

Hepatitis B is een via bloed overdraagbaar virus. Besmetting vindt plaats door contact met bloed en lichaamsvloeistoffen op niet-intacte huid of slijmvliezen door prik-, snij-, spat- en bijtaccidenten.

Besmettelijke periode

Met name tijdens de (acute) infectie.

Incubatietijd

4 weken tot 6 maanden (over het algemeen 2 tot 3 maanden).

Vaccinatiebeleid

Vaccinatie wordt aangeboden aan iedereen die beroepsmatig in contact kan komen met patiënten, lichaamsvloeistoffen en -materialen.
Voor risicolopend zorgpersoneel is er geen sprake van wettelijke vaccinatie- en registratieplicht van de immuunstatus. De werkgever moet vaccinatie wel aanbieden. Het staat de zorgmedewerker dan vrij dit wel of niet te accepteren.

Voor zorgmedewerkers die structureel risicovolle handelingen verrichten (zogenaamde risicovormers), zoals chirurgen en andere bij operaties betrokken zorgmedewerkers, wordt verwacht dat zij zich dat ze zich ervan verzekeren dat ze immuun zijn tegen het hepatitis-B-virus of dat ze niet besmettelijk zijn voor anderen. De meest eenvoudige manier om dit te bereiken is door vaccinatie. Risicovormers die zich niet willen laten vaccineren of onvoldoende antistoffen hebben, moeten periodiek aantonen dat zij niet met het hepatitis-B-virus besmet zijn, bijvoorbeeld door bloedonderzoek. Dit kan via de arbodienst. Zie LCI-richtlijn Preventie iatrogene transmissie van hepatitis B.

Besmettingsrisico

Hepatitis B is uitsluitend van mens-op-mens overdraagbaar. Behalve in een laboratoriumsetting is een bronbenadering moeilijk uitvoerbaar. De besmettingskans na een incident door de huid, met een bloedhoudende naald is ca. 25%. Hepatitis B is ook seksueel overdraagbaar.

Verhoogde kans op infectie

(Para)medisch personeel (inclusief tandartsen) dat veel invasieve handelingen verricht (bijvoorbeeld gynaecologen), heeft een verhoogde kans op infectie met HBV.

Verhoogde kans op ernstig verloop

  • Personen met pre-existente chronische leverafwijkingen.
  • Personen met chronische ziekten (diabetes mellitus en hart- en vaatziekten).
  • Personen met een verhoogd risico op een ernstige hepatitis en een verhoogd risico op overlijden.
  • Personen met hiv.

Risico op verdere verspreiding

(Para)medisch personeel dat veel invasieve handelingen verricht.

Beschermende maatregelen

  • Vaccinatie van medewerkers.
  • Naaldsystemen voorzien van een veiligheidsmechanisme waarbij de gebruikte naald (automatisch) wordt afgeschermd.
  • Naaldencontainer binnen handbereik.
  • Spatbril, gelaatsbescherming, disposable handschoenen.

Beleid na onbeschermde blootstelling

De wond goed laten doorbloeden en spoelen met water of fysiologisch zout. Vervolgens de wond desinfecteren met een huiddesinfectans. Bij besmetting van de slijmvliezen direct en zo goed mogelijk spoelen met water of fysiologisch zout.

Volg verder het protocol van de zorginstelling waar je werkt.
Neem zo snel mogelijk, in elk geval binnen twee uur, na het accidenteel bloedcontact (telefonisch) contact op met de bedrijfsarts/deskundige waarbij melding van een accident belegd is.

Iedere organisatie waar medewerkers blootgesteld kunnen worden aan het HBV, moet een protocol hebben voor prik-, spat-, snij- en bijtaccident waarin geregeld is dat een medewerker 24 uur per dag een deskundige kan raadplegen voor een risicoschatting van het incident en de benodigde vervolgstappen zoals beschreven in de Landelijke richtlijn Prikaccidenten van het RIVM.